Jugaad: Van draadjes aan elkaar

Het is bijna vier maanden geleden. Ik ben nog maar net in India en snap weinig van dit enorme, complexe land (dat is nog steeds zo). Samen met wat Indiërs hang ik rond in het tentenkamp bij het Hornbill festival, terwijl we muziek luisteren. Ik probeer een nummer te vinden, maar helaas werkt Spotify niet in India. Als ik er iets over zeg, maakt een van de jongens de opmerking: 'Of course it is possible, Jugaad man. Jugaad.'

Het is een woord dat veel duidelijk maakt over hoe hier wordt gedacht en hoe dingen gaan. Zijn uitleg van Jugaad is simpel: 'Just make it work.' Vaak is dat zo goedkoop mogelijk, zonder op lange termijn te denken. Hij voegt er nog aan toe: 'Everything in India is Jugaad.' En daar heeft hij misschien wel erg gelijk in. Op straat zie je het overal. Elektriciteitskabels hangen met lussen en draad aan elkaar. Of hangen op de grond. En plastic stoelen hebben vaak drie poten en eentje van hout (ik noem het de piraten-stoel). Het verkeer gaat volledig Jugaad zonder regels. Iedereen doet maar wat, zonder oog te hebben voor de consequenties. Zelfs het bouwen van huizen gaat Jugaad. Steigers zijn de meest creatieve Mikado constructies van bamboe. En is het geld op? Geen probleem! De familie gaat er al wonen, terwijl ze wachten op geld om de tweede verdieping te bouwen.

Ook het reizen hier lijkt vaak Jugaad te zijn. In Nederland weten we precies welke trein of bus we moeten hebben. In India is dat onmogelijk. Treinen vallen uit of zijn uren te laat door mist (en wij maar denken dat blaadjes erg zijn). Bussen hebben geen vaste vertrektijden. En tuk-tuks hebben soms vaste routes. Maar meestal niet. In het begin vond ik die onzekerheid erg lastig. Ondertussen weet ik: het komt wel goed. Misschien duurt het wat langer, maar je komt er altijd. Valt je trein uit, dan pak je een bus. Die vertrekken wanneer ze vol zijn. En dat is snel. In de volgende grote stad schreeuw je 'railway station' naar de tuk-tuk chauffeurs en 'shared' als je de goedkope vaste route wil. Vervolgens koop je een general ticket voor de 2e klasse, maar ga je in de betere Sleeper Class zitten. Daar betaal je gewoon wat extra. En een paar honderd kilometer verderop pak je op aanraden van andere passagiers nog een stukje de bus. Een paar minuten wachten en dan is die vol. Simpel toch? En zeker weten dat je er komt.

Tot slot lijkt het land politiek gezien ook van draadjes aan elkaar te hangen. En hoe kan het ook anders? Met 1.3 miljard mensen, duizenden culturen en alle religies in de wereld. De 36 verschillende staten hebben allemaal hun eigen regering, met eigen partijen en verkiezingen. Sommigen hebben zelfs hun eigen wetten en betalen geen belasting. Dit jaar zijn er ook verkiezingen voor de nationale regering. Daarbij stemmen mensen in hun eigen staat op lokale partijen of een nationale partij als die daar aanwezig is. Per staat worden er coalities gevormd om de zetels te verdelen en daarmee kan hopelijk een nationale regering worden gevormd. Op de een of andere manier werkt het. India is sinds onafhankelijkheid een democratie. Gezien de grootte en het aantal mensen relatief vredig. En het ontwikkelt zich razendsnel.

Of Jugaad altijd goed is? Tja... na jaren van Jugaad-wegen aanleggen in de grote steden, zit het verkeer daar muurvast (gelukkig zijn de ongelukkig daardoor vaak niet ernstig). Er zijn nog altijd vrijheidsstrijders actief die vechten voor hun eigen staat, omdat ze zich onderdrukt voelen door de huidige Hindu-nationalistische regering. En niet lang geleden werden zeven olifanten op straat geëlektrocuteerd door een hoogspanningskabel. Geen zorgen, die kabel hangt weer. Waarschijnlijk met tape en draad.